Het doel van het Renovatiepact is om gezamenlijk een coherent actieplan uit te werken en uit te voeren om de renovatiegraad van het Vlaams woningpatrimonium te verhogen en de energieprestaties te optimaliseren. De uitdagingen om een gebouwenbestand met betere energieprestaties te bereiken, zijn groot. De overheid kan deze transformatie faciliteren en ondersteunen, maar ook andere belanghebbenden zullen moeten meewerken. In dit kader is in 2014 een project opgestart om na te gaan of stakeholders bereid zijn om mee vorm te geven aan een Renovatiepact. De Vlaamse Regering keurde op 8 december 2017 het traject goed voor de verdere uitwerking van het Renovatiepact en hierover eind juni 2018 te rapporteren.
Een greep uit de lijst met knelpunten, oplossingspistes en –trajecten voor (energie)renovatie en betrokkenheid met de gemeentes:
Verouderde plan- of verkavelingsvoorschriften hinderen energie-efficiënt (ver)bouwen
Sommige verouderde plan- of verkavelingsvoorschriften (bv. kroonlijsthoogte, nokhoogte, afwerking buitengevel, …) verhinderen een kwaliteitsvolle uitvoering van isolatie- of renovatiewerken.
Het departement Omgeving werkt aan voorstellen om het ‘ruimtelijk rendement’ te verhogen. Hiertoe ontwikkelt zij onder meer een leidraad voor de gemeenten voor zorgvuldig ruimtegebruik.
De leidraad heeft twee luiken:
-
De gebruikmaking van de instrumentenkoffer met extra aandacht voor de toepassing van bestaande instrumenten die vandaag nog weinig bekend zijn,
-
De toepassing van de verschillende vormen van zorgvuldig ruimtegebruik in projecten via een stappenplan met gebiedspecifieke afweging
Verouderde of te gedetailleerde plan- en verkavelingsvoorschriften zullen makkelijker kunnen worden ingeschakeld, dit via verschillende toepassingen in de Codex Ruimtelijke Ordening:
-
promotie van vernietigings- of opheffingsmogelijkheid door de gemeente via artikel 4.6.6, doch ze wordt zelden toegepast
-
de opmaak van een thematisch RUP waarbij meerdere verouderde plannen ineens worden gewijzigd (bruikbaar voor gemeenten met een groter grondgebied) of de toepassing van art. 4.4.1, §3 Codex RO: bij gemeentelijke verordening vaststellen van niet met plannen strijdige handelingen (nuttig voor het toelaten van bijvoorbeeld het toelaten van nevenfuncties)
- ...
Lokale besturen kunnen meestal afwijking verlenen van verouderde verkavelingsvoorschriften. Gemeenten zijn echter niet steeds bekend met deze mogelijkheid of met mogelijke motiveringsgronden voor deze afwijkingen.
Het IOK (Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij van de Kempen) werkte voorbeeldprofielen uit. Dergelijke voorbeelden zouden in de toekomst via de communicatiekanalen van het Departement Omgeving (website, Atria, PO, Yammer of de Pinterestpagina) ter beschikking kunnen worden gesteld van lokale besturen.
Op korte termijn kunnen dus de mogelijkheden voor afwijking van verkavelingsvoorschriften en mogelijke motiveringsgronden worden meegenomen via de communicatiekanalen van het departement Omgeving.
Bij de meest recente wijziging van de Codex RO werden reeds enkele aanpassingen doorgevoerd:
- verkavelingsvoorschriften ouder dan 15 jaar vormen geen weigeringsgrond meer, de procedure voor het herzien of opheffen van oude verkavelingen wordt vereenvoudigd
- soepelere voorschriften BPA en RUP’s wijzigen en opheffen
